Financial Management for CSOs အရပ္ ဖက္ အဖြဲ ့အစည္း မ်ား ၏ ဘ႑ေရး ဝန္ထမ္း မ်ား /ဘ႑ေရး ဝန္ထမ္း မဟုတ္သူမ်ားအတြက္ ဘ႑ေရးစီမံ ခန္ ့ ခြဲ မူ

အရပ္ ဖက္ အဖြဲ ့အစည္း မ်ား ၏ ဘ႑ေရး ဝန္ထမ္း မ်ား /ဘ႑ေရး ဝန္ထမ္း မဟုတ္သူမ်ားအတြက္ ဘ႑ေရးစီမံ ခန္ ့ ခြဲ မူ -
ဘ႑ာေရးရာ စီမံခန္႔ခြဲမႈ (Financial Management) ဆိုတာနဲ ့ ...
စာရင္းအင္း ဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္မ်ား ကို မွတ္တမ္းတင္ သိမ္းဆည္း ရံု သက္သက္သာ မဟုတ္ဘဲ ဘ႑ာေရးရာ စီမံခန္႔ခြဲမႈ သည္ (Program management) စီမံကိန္း စီမံခန္႔ခြဲမႈအတြက္ အေရးၾကီးေသာ အစိတ္အပိုင္း တခု ျဖစ္သကဲ့သို႔ ဘ႑ာေရးရာ စီမံခန္႔ခြဲမႈကို ဘ႑ာေရး ဝန္ထမ္းမ်ား ႏွင့္သာ သက္ဆိုင္ေသာ သီးသန္႔ လုပ္ေဆာင္မႈ ေဆာင္ရြက္မႈ တခု အျဖစ္ သေဘာမထားရန္ အေရးၾကီး ပါတယ္ ။
အဖြဲ႕အစည္းတခု ၏ ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္သို႔ ေရာက္ရွိေစဖို့ အတြက္ ဘ႑ာေရး အရင္းအျမစ္ မ်ားကို-
(၁) Planning - အစီအစဥ္ ေရးဆြဲျခင္း
(၂) Organising - စုစည္းအေကာင္အထည္ေဖာ္ျခင္း
(၃) Monitoring - ေစာင့္ၾကည့္အကဲျဖတ္ျခင္း
(၄) Controlling - ၾကီးၾကပ္ထိန္းခ်ဳပ္ျခင္း တို႔ ပါဝင္ပါတယ္ ( ဥပမာ - ဘ႑ာေရးရာ စီမံခန္႔ခြဲမႈသည္ ယာဥ္ တခုကို ျပဳျပင္ ထိန္းသိမ္းသည္ ႏွင့္ တူသည္။ အရည္အေသြးေကာင္းေသာ ဆီ၊ အင္ဂ်င္ဝိုင္ မထည့္၊ ပံုမွန္ စစ္ေဆးမႈ မလုပ္လွ်င္ အဆိုပါယာဥ္မွာ ေကာင္းမြန္စြာ လည္ပတ္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မည္ မဟုတ္ပဲ ေနာက္ဆံုးတြင္ ပ်က္ဆီးျခင္းသို႕ ေရာက္ရွိသြားမည္ ျဖစ္ေပသည္။ ေနာက္တစ္နည္း အားျဖင္ ့ အဖြဲ ့ မွာ ရွိေနတဲ ့ ဝန္ထမ္းအားလံုး ( အဖြဲ ့အစည္း ရဲ ့အၾကီးအကဲ ေခါင္းေဆာင္မ်ား က အစ အေျခခံ ဝန္ထမ္းအထိ ) အေျခခံ မူ (၇)ခ်က္ အားလံုး လိုက္နာေဆာင္ရြက္ သင္ ့ ပါတယ္ ။

အေျခခံ မူ ( ၇) ခ်က္
(၁) Consistency ေရွ.ေနာက္ညီညြတ္ျခင္း၊ တသမတ္တည္း က်င့္သံုးျခင္း ခ်မွတ္ထားေသာ ဘ႑ာေရး ေပၚလစီမ်ား ႏွင့္ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားသည္ ေရွ႕ေနာက္ညီညြတ္ ရမည္။ တသမတ္တည္း က်င့္သံုးရမည္။ လုပ္ငန္းမ်ားအထိေရာက္ဆံုးအေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္မည္ျဖစ္သလို (Report) အစီရင္ခံစာကို အမွန္ကန္ဆံုး ထုတ္ႏိုင္မည္။ေရွ႕ေနာက္ညီညြတ္မႈ မရွိျခင္းသည္ ကြ်မ္းက်င္မွဳ မရွိျခင္း၏ သေကၤတ တခုပင္ျဖစ္သည္

(၂)Accountability တာဝန္ယူမႈ/တာဝန္ခံမွမိမိ၏ အစီရင္ခံစာႏွင့္တကြ မိမိ၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားကို တာဝန္ယူႏိုင္ျခင္းသည္ ကိုယ္က်င့္ သိကၡာႏွင့္ ပတ္သက္ေသာတရားဝင္တာဝန္တခုပင္ ျဖစ္သည္။
ဘ႑ာေရးရင္းျမစ္မ်ားမည္ကဲ့သို႔အသံုးျပဳသည္ကိုရွင္းလင္းရမည္မည္သည့္ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ား ေရာက္ရွိ ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္ကို သက္ဆိုင္သူမ်ားအား အသိေပး ရွင္းျပရမည္ ။

(၃)Transparency သိသာထင္ရွားမႈ/ ပြင့္လင္းျမင္သာမအဖြဲ႕အစည္းသည္ မိမိ လုပ္ကိုင္ေန သမွ်ကို ထင္သာျမင္သာရွိေစရန္ တတ္ႏိုင္သမွ် သတင္းထုတ္ျပန္ ႏိုင္ရမည္ထိုသို႔မဟုတ္ပါက တစံုတရာ ဖံုးကြယ္ထားသလိုမ်ိဳး ျဖစ္ေနေပမည္။

(၄)Viability(Feasibility)မိမိဘာသာရွင္သန္ႏိုင္ျခင္း(အလားအလာေကာင္းျခင္း)အဖြဲ႕အစည္းေရရွည္ရပ္တည္နိင္ရန္ အတြက္ ေရရွည္ေငြေၾကးခိုင္မာမႈသည္ အထူးအေရးၾကီး လွေပသည္။ ဝင္ေငြ ႏွင့္ ထြက္ေငြ ညီမွ်ရမည္ ။ (Reserve Fund) အရန္ေငြမ်ားျဖစ္ႏိုင္လွ်င္ ထားရွိ ႏိုင္ရမည္။ သို႕မွသာ (Financial security) ေငြေၾကးေတာင့္တင္းခိုင္မာမႈ ရွိမည္ ျဖစ္သည္။

(၅)Integrity ဂုဏ္သိကၡာ ရွိမႈ . အဖြဲ႕အတြင္းရွိ လူတိုင္းသည္ ရိုးသားစြာ၊ ဂုဏ္သိကၡာ ရွိစြာ ရပ္တည္ရမည္။ အရာရွိမ်ားသည္ စံျပျဖစ္ေနေစရမည္။ မိမိ၏ ဘ႑ာေရးႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ မွတ္တမ္းမ်ား မွန္ကန္မႈကိုလဲ ကိုယ္တိုင္ တာဝန္ယုူႏိုင္ရမည္။

(၆)Stewardship ၾကီးၾကပ္ေစာင့္ေရွာက္မွယံုၾကည္စြာ ေပးအပ္ခံထားရသည့္ တာဝန္မ်ား၊ ဘ႑ာေရးအရင္းအျမစ္မ်ားကို ေကာင္းစြာ ကာကြယ္ ၾကီးၾကပ္ ေစာင့္ေရွာက္ရမည္။ ရည္ရြယ္ထားသည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္အတိုင္း အသံုးျပဳ ႏိုင္ရမည္။

(၇)Accounting Standards စာရင္းဆိုင္ရာ စံႏႈန္းမ်ား -ႏိုင္ငံတကာမွ လက္ခံထားေသာ စာရင္းအင္းဆိုင္ရာ စံမ်ားအတိုင္း က်င့္သံုးရမည္။
အဖြဲ ့၏ အၾကီးဆံုး မို ့ လုပ္ထံုး လုပ္နည္း ေတြ ကို ေက်ာ္ လြန္ျပီး လုပ္ေဆာင္ရမွာ မဟုတ္ ပါဘူး အဲဓိအတြက္ လဲ Finance Department ( ဘ႑ေရး ဝန္ထမ္းမ်ား မွ လုပ္ထံုး လုပ္နည္းမ်ား ကို သမာတမတ္က်က် လုပ္ေဆာင္နိုင္ဖို ့ လဲ အေရး ၾကီး ပါတယ္ ။ ဘ႑ေရး ဝန္ ထမ္း မ်ား သူတို ့ ရဲ ့ လုပ္ငန္း တာဝန္မ်ား ကို လုပ္ေဆာင္နိုင္ရန္ အတြက္ အဖြဲ ့ စီမံ အုပ္ခ်ဴပ္ လမ္းညႊန္သူမ်ား အေနျဖင္ ့ လဲ (Delegated authority )အာဏာ ကို အမွန္ တကယ္ လႊဲ အပ္ေပး ဖို ့လို့ ပါတယ္
အဲ ့လို လႊဲ အပ္ေပးထားတယ္ ဆို ရင္ လဲ( Power ) စြမ္းေဆာင္မူေတြ ကို ပါ လႊဲ ေျပာင္းေပးအပ္ဖို ့လို ့ပါတယ္ လႊဲ အပ္ေပးထား ျပီး ရင္ ဆံုျဖတ္ ခ်က္ ခ် ပိုင္း ခြင္ ဟာ လႊဲ အပ္ခံ ယူထားသူ ေပၚ မွာ မူတည္ပါ တယ္ ။
ထိန္ေက်ာင္း ေခါင္းေဆာင္သူေတြ ဘက္ မွ (Delegated Authority ) ေပး ထားသလို ့ စီမံ ခန္ ့ခြဲ ေနသူမ်ား ဘက ္မွ လဲ ( Accountability ) ကို ျပန္ လည္ ေပးရပါမယ္ ။
ဘာေတြ ကို တာဝန္ယူမူ /ခံ မူ လုပ္ရမလဲ ဆို ရင္
(၁)ရန္ပံုေငြမ်ားကို အလြဲသံုးစားမျပဳလုပ္ႏိုင္ရန္ လိုအပ္ေသာ ႀကိဳတင္ ကာကြယ္မႈမ်ားကို ျပဳလုပ္၍ ရန္ပံုေငြႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ အခ်က္အလက္မ်ားကို လံုျခံဳစြာ ထားရမည္။(၂)အဖြဲ႕အစည္းသည္၎တို႔၏ ရန္ပံုေငြကို မည္ကဲ့သို႔အသံုးျပဳသည္ကို သိခြင့္ရွိသူမ်ားထံသို႔ ပံုမွန္ အစီရင္ခံစာမ်ား ေပးပို႔ရမည္။
(၃) အဖြဲ႔အစည္းသည္ရရွိေသာရန္ပံုေငြကိုသံုးစြဲရာတြင္ ေငြလက္ခံရယူျခင္း ႏွင့္ ေပးေခ်ျခင္း တို႔အတြက္ အေထာက္အထား သက္ေသမ်ားတင္ျပႏိုင္ရန္ တာဝန္ခံရမည္။
(၄) မူလရည္မွန္းထားသည့္ အဖြဲ႕၏ ရည္ရြယ္ခ်က္သို႔ေရာက္ရွိေစေသာ လုပ္ငန္းမ်ား အတြက္သာ ရန္ပံုေငြကို အသံုးျပဳေၾကာင္း တာဝန္ခံရမယ္ စသည္တို ့ ျပုလုပ္ ရပါမယ္ ။ ယခုအခါတြင္ ေထာက္ပံ့ေၾကးမ်ားမွာ ရွာပါးလာေသာေႀကာင့္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွာ အျခားအဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ အၿပိဳင္ ေထာက္ပံ့ေၾကးရရွိႏိုင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းၾကရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ လက္ခံရရွိေသာ အလႉေငြမ်ားကို အဖြဲ႕၏ ရည္ရြယ္ခ်က္ပန္းတိုင္ ေရာက္ရွိေစရန္အတြက္ အက်ိဳးရွိရွိ၊ မွန္မွန္ကန္ကန္ အသံုးျပဳရမွာ ျဖစ္ပါတယ္ ။

Reference: Mango: Practical Financial Management for NGOs, CIVICUS-Financial Control and Accountability, MCOP: Financial planning & Financial Management, Loka Ahlinn Financial Management .

ေရးသားသူ

ေဒၚစိုးသႏၱာ